اختلال بدریخت انگاری بدن

اختلال بدریخت انگاری بدن یا BDD نوعی اختلال روانی است که در آن فرد به شدت نگران یک نقص خیالی یا کوچک در بدن خود است. افرادی که دچار این اختلال هستند دائما در فکر این نقص خیالی یا کوچک هستند. افرادی که دچار اختلال بدریخت انگاری بدن مانند مبتلایان به بی اشتهایی عصبی، تصویر بدنی مختل یا غیر واقعی از خود دارند.

یعنی، برداشتی که این افراد از بدن خود دارند غیر واقع بینانه است. این اختلال در نام های دیگری همچون اختلال بدشکلی بدن، اختلال بدریخت انگاری بدن، اختلال خود زشت انگاری، خود بد شکل پنداری نیز نامیده می شود. 

معیار های DSM5 در رابطه با اختلال بدریخت انگاری بدن

نگرانی دائمی:

فردی که دچار اختلال بدریخت انگاری بدن است تصور می کند در ظاهر فیزیکی خود نقص و عیب دارد، ولی دیگران این نقص ها را نمی بینند یا بسیار جزئی می بینند. 

داشتن رفتار تکراری:

فرد در واکنش به نگرانی های خود درباره ظاهرش رفتار های تکراری انجام می دهد، به عنوان مثال دائما در آینه نگاه می کند یا به شدت آرایش می کند و از دیگران دلگرمی می خواهد یا اعمال ذهنی تکراری انجام داده و ظاهر خود را با دیگران مقایسه می کند.

تاثیر در زندگی روزمره:

حساسیت و اشتغال ذهنی این افراد باعث رنج شخصی و نابسامانی شدید در عملکرد اجتماعی، شغلی و خانوادگی این افراد می شود. 

دلایل ایجاد اختلال بدریخت انگاری بدن چیست؟

مانند بسیاری از اختلالات روانی ، علت اختلال بدریخت انگاری احتمالاً پیچیده است. و از طریق تعامل عوامل مختلفی از جمله ژنتیکی ، رشدی ، روانی ، اجتماعی و فرهنگی ایجاد می شود است . اختلال بدریخت انگاری معمولا در طول اوایل نوجوانی توسعه می ‌یابد.

اگر چه بسیاری از بیماران تروما قبل از آن، سوء استفاده، غفلت، اذیت کردن، و یا قلدری را ذکر می ‌کنند. در بسیاری موارد، اضطراب اجتماعی در اوایل زندگی قبل از اختلال بدریخت انگاری وجود داشته است. یک مطالعه موروثی بودن آن را ۴۳٪ تخمین زده است. عوامل دیگر ممکن است درونگرایی، تصویر منفی بدن، کمال گرایی، افزایش حساسیت زیبایی شناسی، و کودک آزاری و غفلت باشد.

دریافت کمک برای اختلال بدریخت انگاری ممکن است برای فرد مبتلا خیلی دشوار باشد. اما مهم است که همیشه به خاطر داشته باشیم که دلیلی برای احساس شرمندگی یا خجالت برای عنوان کردن این مشکل وجود ندارد.

اقدام کردن برای درمان این بیماری بسیار مهم است زیرا علائم به خودی خود و بدون درمان ناپدید نخواهند شد و احتمال شدیدتر شدن علائم هم وجود دارد.

آمار اختلال بدشکلی بدن در بزرگسالان آمریکا حدود 2.4 درصد است ( 2.5 درصد در زنان و 2.2 درصد در مردان ) . در آلمان تقریباً 1.7 درصد تا 1.8 درصد اختلال بدریخت انگاری بدن دارند . همچنین در آلمان نیز آمار اختلال بدشکلی بدن در زنان بیشتر از مردان است . آمار این بیماری در بیماران پوستی 9 تا 15 درصد است و در بیماران جراحی آرایشی  در آمریکا 7 تا 8 درصد است و در بیماران جراحی آرایشی بین المللی 3 تا 16 درصد ، در بیماران ارتودنسی بزرگسال 8 درصد و در بیمارانی که برای جراحی دهان یا فک و صورت مراجعه می کنند 10 درصد است.

پیامد ها

این اختلال در سنین نوجوانی و جوانی، زمانی که فرد بیش از هر زمان دیگری به ظاهر خود اهمیت می دهند، شایع تر می باشد. مهمترین پیامد های اختلال بدریخت انگاری به شرح زیر است.

1-احساس گناه، شرم و خجالت.

 ۲- احساس تنهایی مفرط.

 ۳- افسردگی و اضطراب.

 ۴- وابستگی به الکل یا مواد مخدر. 

۵- احساس مداوم نیاز به عمل های زیبایی غیر ضروری.

 ۶- اختلالات خوردن و یا اختلالات خواب.

 ۷- آسیب به خود و حتی افکار خودکشی.

درمان اختلال بدریخت انگاری بدن

دارو درمانی:

داروهای ضد افسردگی، مانند مهارکننده های انتخابی بازگشت مجدد سروتونین (SSRI) از گزینه های درمان دارویی این اختلال است.

روان درمانی:

برای پیشگیری و از بین بردن رفتارهای نامطلوب افراد مبتلا  می توان از روان درمانگر و مشاور کمک گرفت. درمان شناختی رفتاری (CBT)، حساسیت زدایی منظم و مواجهه درمانی از گزینه های روان درمانی این اختلال است.

حساسیت زدایی منظم:

افراد مبتلا به اختلال بادی دیسمورفیک، معمولا از نگاه کردن به بدن خود اجتناب می کنند یا نقص های (خیالی) خود را، در مکان های عمومی، با لباس می پوشانند. این اجتناب باعث تداوم اضطراب می شود. بخش مواجه سازی برنامه این است که از درمانجو خواسته می شود تا موقعیت های اجتماعی را، که از آنها می ترسد و اجتناب می کند، به ترتیب میزان ترسناک بودن، از بی خطرترین موقعیت تا ترسناک ترین موقعیت، رده بندی کند. بعد، درمانجو با موقعیت های ترسناک، یک به یک، از کم شدت ترین تا ترسناک ترین، مواجه می شود.

از رفتارهای تکراری  که باعث تداوم باور های غلط درباره نقص اندام ها می شوند، جلوگیری به عمل می آید. مثلا، زمان آرایش و به خود رسیدن را محدود سازد و خودش را با دیگران مقایسه نکند. افراد مبتلا به این اختلال مجموعه ای از باور های غلط دارند. روان درمانی این باور های غلط را شناسایی می کند و به چالش می کشد. هدف این است که درمانجویان متوجه شوند که زیبایی یک برداشت و باور شخصی است. و اعتماد به نفس پیچیده تر از آن است که تنها بر اساس ظاهر فیزیکی تعیین شود.

درمان شناختی رفتاری می‌تواند از طریق تغییر طرز تفکر و رفتار فرد مبتلا، به کنترل علائم اختلال بدریخت انگاری بدن کمک کند.

این درمان به فرد مبتلا کمک می‌کند تا عواملی که علائم اختلال را تحریک می‌کنند را بشناسد و به آنها یاد می‌دهد چطور به طرز متفاوتی درباره علائم فکر کرده و عادت‌هایشان را کنترل کنند.

طی روند جلسات، فرد مبتلا و درمانگر او با توافق یکدیگر اهداف درمان را مشخص کرده و با هم برای رسیدن به  آن اهداف کار خواهند کرد.