اختلال مسخ شخصیت

اختلال مسخ شخصیت مسخ واقعیت نوعی تغییر و دگرگونی در ادراک و تجربه ما نسبت به دنیای بیرونی مان است.

هنگامی که فرد بارها و بارها احساس کند که از بدن خود خارج شده و یا احساس این که همه چیز در اطرافش غیر واقعی هستند و یا ترکیبی از هر دو حس است.

احساس مسخ شخصیت و مسخ واقعیت می‌تواند بسیار نگران کننده باشد و ممکن است شما احساس کنید که در رویا زندگی می‌کنید.

اختلال مسخ شخصیت نوعی احساس مبهم، غیرواقعی بودن و بیگانگی نسبت به خود است که به صورت دوره ‌ای پدید می‌آید.

بیمار مبتلا به این اختلال ممکن است خود را مکانیکی، در رؤیا، یا جدا از بدن حس کند. مثلاً فکر می‌کند وقتی راه می‌رود خودش، خودش را نگاه می‌کند.

برخی از افراد ممکن است در یک دوره ای مسخ شخصیت و یا مسخ واقعیت را تجربه کنند. اما زمانی که این احساسات باقی بماند و یا هرگز به طور کامل از بین نرود، اختلال مسخ شخصیت – مسخ واقعیت در نظر گرفته می‌شود. این اختلال در افرادی که تجربه آسیب دیدگی داشته باشند، شایع تر است.

مسخ واقعیت می تواند شدید باشد و ممکن است روابط، کار و دیگر فعالیت‌های روزانه را  تحت تأثیر قرار دهد.

درمان اصلی برای اختلال مسخ

مسخ واقعیت، روان درمانی است، اگر چه گاهی اوقات دارو نیز تجویز می‌شود.

تعریف اختلال مسخ شخصیت بر اساس علم روانشناسی

علم روانشناسی اختلال مسخ شخصیت و مسخ واقعیت را نوعی اختلال تجزیه‌ای می‌داند. حال اگر بخواهیم درباره ویژگی‌های مشترک اختلال‌های طیف تجزیه‌ای صحبت کنیم، باید بگوییم که این اختلال به چهار دسته گریز تجزیه‌ای، هویت تجزیه‌ای، فراموشی تجزیه‌ای و اختلال مسخ شخصیت یا واقعیت تقسیم می‌شود که ویژگی مشترک تمامی این اختلالات، احساس جدایی از هویت خود و واقعیت توسط فرد بیمار است که به اپیزودهایی از فراموشی منجر می‌شود. 

همچنین اختلالات افسردگی، اضطراب، شخصیت مرزی، شخصیت وسواسی و شخصیت دوری‌گزین از مواردی هستند که در دسته همپوشانی اختلال مسخ شخصیت با سایر اختلال‌ها قرار می‌گیرند. شاید این سؤال برای شما پیش بیاید که دو شخصیتی بودن چیست؟ آیا با اختلال گسستن از خویش رابطه‌ای دارد؟ دو شخصیتی بودن یعنی اینکه فرد حداقل دارای دو شخصیت متفاوت است که شرایط محیط و اتفاقات زندگی باعث تغییر آن‌ها می‌شود. در علم روانشناسی فرد مبتلا به این اختلال احتمالا افسردگی، اختلال وحشت، محرومیت از خواب، اضطراب، تجربه‌های مسخ شخصیت و… را تجربه می‌کند.

سبب شناسی اختلال مسخ شخصیت

در رابطه با عوامل زمینه ساز این اختلال اطلاعات اندکی در دست است. این اختلال معمولاً با یک حمله اضطرابی حاد آغاز می‌شود به عبارت دیگر، این اختلال پس از تحمل استرس خسته کننده روانشناختی مشاهده شده است.

از عوامل روانپویشی می توان به گسیختگی ایگو اشاره کرد.

یا به عبارتی این اختلال را به عنوان پاسخ عاطفی در دفاع از ایگو دانست. در نظریات عصبی – زیستی به یکی از گیرنده های گلوتامات که نقش محوری در پیدایش اختلال مسخ شخصیت/مسخ واقعیت دارد، قویا اشاره شده است.

علت دقیقی برای اختلال مسخ شخصیت مسخ واقعیت وجود ندارد. گرچه، به نظر می‌رسد ارتباطی بین عدم توازن مواد شیمیایی خاص مغز (انتقال دهنده‌های عصبی) و ترس وجود دارد و منجر به این اختلال می‌شود.

علت اختلال مسخ شخصیت

قرارگیری در یک موقعیت پرتنش با ضربه شدید روحی مانند از دست دادن یکی از عزیزان، جنگ، بلایای طبیعی و…

مورد خشونت و سوء استفاده قرار گرفتن در دوران کودکی داشتن استرس زیاد درباره مسائل زندگی مانند تحصیل، شغل و…

ناتوانی در مقابله با چالش‌های زندگی و فرار از آن‌ها استفاده از مواد توهم‌زا مانند ماری‌جوانا و…

داشتن والدینی با سابقه بیماری روانی شدید وجود برخی اختلالات مانند حمله‌های اضطرابی، افسردگی (حملات پانیک) و…

اختلال در خواب و نداشتن فعالیت (بی‌تحرکی) بروز برخی بیماری‌ها مانند صرع، تشنج عصبی، میگرن و…
اختلال هایی که ممکن است همراه این اختلال وجود داشته باشند عبارت اند از:

اختلال شخصیت دوری جو

اختلال شخصیت مرزی

اختلال افسردگی

اختلال اضطرابی

مسخ شخصیت و دلایل پیدایش اختلال زوال شخصیت

ارتباطی میان توازن نبودن مواد شیمیایی موجود در مغز (منتقل کننده های عصبی) و ترس وجود دارد که نتیجه آن پیدایش این اختلال است.

آسیب های روانی در دوران کودکی، مثل سوءاستفاده کلامی و یا احساسی و یا خشونت های خانگی زمینه ساز بروز این اختلال شخصیتی می تواند باشد.

کودکانی که دارای والدینی هستند که دارای مشکلات روانی اند، بیشتر در معرض ابتلا به اختلال زوال شخصیتی هستند.

از اصلی ترین علت های مسخ شخصیت و مسخ حقیقت، اختلالات اضطرابی، از جمله حملات پانیک است.

گاهی از مسخ واقعیت می توان به وجود اختلالات خواب و برخی اختلالات روانی مانند اختلال مسخ شخصیت، اختلال شخصیت مرزی (Borderline Personality Disorder)، اختلال دوقطبی (Bipolar Disorder)، اسکیزوفرنی (Schizophrenia)، اختلال هویت‌گسسته (Dissociative Identity Disorder) و اختلالات اضطرابی (Anxiety Disorders) پی برد.

درمان اختلال مسخ شخصیت

روان درمانی (شناخت درمانی – درمان روان پویشی)

در حالت کلی، روان درمانی برای درمان اختلال مسخ شخصیت، واقعیت بهترین گزینه است.

رفتاردرمانی – شناختی راه هایی پیشنهاد می شود، که فرد فکر خود را به طور وسواس گونه به غیر واقعی بودن موقعیت ها و اشیا معطوف نکند. در این روش تکنیک های حواس پرتی نیز به فرد یاد داده می شود.

تکنیک های تسلط به خود

با این تکنیک فرد یاد می  گیرد بیشتر به خود مسلط بوده و بتواند با واقعیت به خوبی کنار بیاید. فرد با کارهایی که حواس پنجگانه اش را درگیر کند تمرکز خود را از ذهن به بدن منتقل می کند. برای مثال یک قالب یخ را در دست خود نگه دارد یا به یک موسیقی با صدای بلند گوش می دهد.

تکنیک های روان پویشی

در تکنیک روان پویشی فرد بر روی مسائلی که از آن فرار می کند. تمرکز دارد. عوامل موثر بر را لحظه به لحظه ردیابی می کند و تفکیک می کند.

EMDR

EMDR یا حساسیت زدایی از طریق حرکت چشم و پردازش مجدد برای اختلال استرس پس از حادثه طراحی شده است اما برای اختلالات دیگر از جمله اختلال مسخ شخصیت، واقعیت استفاده می شود.

دارو درمانی

برای اختلال مسخ شخصیت، واقعیت داروی خاصی معرفی نشده است. اما ممکن است روانپزشک برای فرد داروهای ضد اضطراب یا افسردگی یا داروهایی برای تسکین و تخفیف علایم بیماری تجویز کند.