اختلال هویت تجزیه ای را معمولاً با نام اختلال شخصیت چند گانه یا چند شخصیتی می شناسند. در این اختلال فرد دارای دو یا چند شخصیت مجزا می باشد به طوری که شخصیت ها از حضور یکدیگر بی اطلاع هستند و خود فرد نیز از چند شخصیتی خود بی خبر است. اختلال هویت تجزیه ای اختلالی مزمن است. شخصیت در این اختلال ممکن است از دو جنس، نژاد و سنین مختلف باشند. شایع ترین شخصیت فرعی شخصیت کودکانه است.
فرد مبتلا به یا اختلال تجزیه هویت یا هویت پریشی یا اختلال چند شخصیتی (شخصیت چندگانه) از واقعیت هایی فرار می کند که در مسیری ناسالم و غیر ارادی هستند. این فرد قطع ارتباط و عدم تداوم میان افکار، خاطرات، محیط اطراف، عملکرد ها و هویت را تجربه می کند.
DID بسیار نادر است. این اختلال بین 0.01 تا 1 درصد از جمعیت را تحت تاثیر قرار می دهد. ممکن است در هر سنی رخ دهد. زنان بیشتر از مردان به DID مبتلا می شوند.
اختلال چند شخصیتی اختلال هویت تجزیه ای که قبلا اختلال شخصیت چندگانه نامیده می شد، نوعی اختلال تجزیه ای چشمگیر است که به موجب آن، بیمار دو یا تعداد بیشتری هویت مجزا را آشکار می سازد. که به طریقی برای کنترل کردن رفتار، جانشین یکدیگر می شوند. به نظر می‌‌رسد که هر هویت، سابقه شخصی، خود انگاره و نام متفاوتی دارد.
در اکثر موارد، یک هویت غالبا درگیر می شود و اسم واقعی فرد را روی خود دارد، که هویت مجری است. در بیشتر مواقع هویت مجری هویت اصلی نیست و ممکن است هویتِ خوب سازگار شده باشد یا نباشد. سایر هویت ها، هویت های فرعی هستند. هویت های فرعی ممکن است از نظر جنسیت، سن، دست برتری، خاطرات، دستخط، جهت‌گیری جنسی، نوع عینک، عاطفه غالب، زبان خارجی، دانش عمومی و حتی نوع آلرژی بسیار متفاوت باشند.
آنها همچنین از نظر آرزو ها، نگرش ها، تمایلات، توانایی یادگیری، اصول اخلاقی، آهنگ کلام، نمرات شخصیت آزمون های شخصیت و شاخص های فیزیولوژیکی مانند ضربان قلب، فشار خون و EEG با یکدیگر متفاوت باشند. زنان مبتلا به این اختلال گزارش می دهند که آنها چند بار در ماه قاعده می شوند زیرا هر شخصیت دوره خاص خودش را دارد.
به گذار از یک هویت به هویت دیگر تعویض گفته میشود. که معمولا ناگهانی اتفاق می افتد. تعویض عموما در اثر یک رویداد استرس زا ایجاد می شود.
انواع اختلالات تجزیه ای
فراموشی تجزیه ای
علامت اصلی این اختلال در افت حافظه میباشد که نسبت به فراموشی نرمال، شدت بیشتری دارد و با شرایط پزشکی نمیتوان بیان کرد. شما نمیتوانید اطلاعاتی در مورد خود و رویداد ها و افرادی که در زندگیتان هستند، خصوصا در زمان ضایعه را بیاد بیاورید. فراموشی تجزیه ای میتواند مختص به رویدادهایی در زمانی مشخص گردد، مانند مبارزه شدید یا به ندرت می تواند افت کامل حافظه را در مورد خودتان شامل شود. گاهی اوقات ممکن است شامل سفر یا مسیری سرگردان بدور از زندگی تان باشد. بخشی از فراموشی می تواند دقیق ها، ساعت ها، یا بندرت ماهها و یا سالها ادامه یابد.
اختلال تجزیه ای هویت
این اختلال قبلا به عنوان اختلال چند شخصیتی شناخته شده که با تغییر به هویت های جایگزین مشخص می شود. ممکن است وجود یک شخص یا اشخاصی را احساس کنید که درسرتان در حال صحبت یا زندگی کردن هستند و ممکن است احساس کنید با سایر هویت ها برخورد می کنید. هر کدام از این هویت ها می تواند نام، سابقه شخصیتی و ویژگی های منحصر به فرد داشته باشد که شامل تفاوتهای آشکار در صدا، جنسیت، رفتار و حتی چنین کیفیتهای فیزیکی مانند نیاز به عینک می باشد. همچنین تفاوت هایی در نحوه آشنایی هر هویت با سایر هویت ها وجود دارد. افراد مبتلا به اختلال تجزیه ای هویت معمولا مبتلا به فراموش تجزیه ای و اغلب گریز گسسته هستند.
اختلال مسخ واقعیت-شخصیت
این اختلال شامل یک حس مداوم یا دوره ای از جدایی یا خارج بودن از خود، مشاهده عملکرد های خود، احساسات، افکار و دیدن خود از دور همانند تماشای فیلم می باشد. سایر افراد و چیزهای اطرافتان ممکن است احساس جدایی یا ابهام کنند و جهان ممکن است غیر واقعی بنظر برسد. ممکن است مسخ شخصیت، مسخ واقعیت یا هر دو را تجربه کنید. علائمی که می تواند بشدت ناراحت کننده باشند، ممکن است برای چند دقیقه باقی بمانند یا برگردند و سالهای سال فراموش شوند.
ملاک های تشخیصی DSM-5 برای اختلال هویت تجزیه ای چیست؟
گسیختگی هویت
بر حسب دو یا چند حالت متمایز مشخص میشود که ممکن است در برخی فرهنگ ها به عنوان تسخیر شدگی تعبیر شود. گسیختگی هویت موارد زیر را در بر می گیرد: وقفه چشمگیر در احساس خویشتن و احساس عاملیت، همراه با تغییرات در عواطف، رفتار، هشیاری، حافظه، ادراک، شناخت و یا کارکرد حسی- حرکتی. این علایم و نشانه ها را ممکن است دیگران مشاهده کنند یا خود فرد آنها را شرح دهد.
مشکل در یادآوری رویداد ها
خلاء های مکرر در یادآوری رویداد های روزمره، اطلاعات شخصی مهم و یا رویدادهای آسیب زا که با فراموشی عادی همخوانی ندارد.
مشکلات بالینی
این نشانه ها از لحاظ بالینی موجب ناراحتی یا نقص قابل ملاحظه‌ای در کارکرد اجتماعی، شغلی یا زمینه های مهم دیگر می شوند.
از مشکلات جسمی ناشی نمی شود
این نشانه ها ناشی از اثرات فیزیولوژیک یک ماده (مثل فراموشی موقتی ناشی از مسمومیت با الکل یا رفتار آشفته طی این مسمومیت) یا عارضه جسمانی دیگر (مثل حمله های صرع محدود و پیچیده) نیستند.
سایر نشانه‌ها غیرمعیاری
اکثر بیماران مبتلا به اختلال چند شخصیتی (اختلال هویت تجزیه ای) معیار های لازم برای اختلالات خلقی، معمولا یکی از اختلالات طیف افسردگی را دارند. نوسانات خلقی سریع و فراوان، رایج هستند، اما علت آنها معمولا پدیده های پس‌ضربه ای و پدیده های گسستگی هستند نه یک اختلال خلقی چرخه‌ای. بین نشانه های اضطراب، خواب آشفته و ملال در PTSD با نشانه های اختلال خلقی همپوشانی قابل توجهی وجود دارد.
صفات شخصیتی وسواس فکری – عملی در اختلال هویت گسسته رایج هستند، و افراد مبتلا به اختلال هویت گسسته به طور مرتب نشانه های اختلال وسواس فکری – عملی نشان می دهند. کودکان زمان را کمتر به صورت خطی ادراک می‌‌کنند و احساسی که از آن دارند ناپیوسته‌تر است. آنها معمولا قادر نیستند ناپیوستگی‌های گسسته در رفتارشان را خودشان شناسایی کنند.
نشانه های ملاک A شامل گسستگی های تجربه است که می تواند بر هر جنبه ای از کارکرد فرد تاثیر بگذارد. مبتلایان به اختلال هویت تجزیه ای یا اختلال چند شخصیتی ممکن است اظهار دارند که احساس می کنند ناگهان به مشاهده گر مسخ شخصیت شده گفتار و اعمال خودشان تبدیل می شوند، که انگار توانایی متوقف کردن آنها را ندارند.
چنین افرادی ممکن است از صداهایی هم سخن بگویند. در برخی موارد صدا ها به شکل جریان افکار چندگانه و گیج کننده ای احساس می شوند که فرد بر آنها هیچ کنترلی ندارد. امکان دارد هیجان های جدید، تکانه ها و حتی گفتار یا اعمال دیگری ناگهان ظاهر شوند که فرد احساس مالکیت یا کنترل شخصی بر آنها ندارد.
برای دسترسی سریع به مشاوره روانشناسی آنلاین یا حضوری می توانید برای رزرو وقت مشاوره با شماره های مرکز مشاوره زرین فر تماس حاصل نمایید.
دیدگاه کاربران