روانشناس خوب کیست؟

روانشناس خوب روانشناسی است که دارای تخصص، آگاهی است و رعایت چارچوب های اخلاقی را سرلوحه خود می کند. برای آن که بتوانیم بگوییم چه کسی روانشناس خوبی است ابتدا باید به مفهوم روانشناسی بپردازیم.

روانشناسی یکی از شاخه های علوم انسانی است که از روش های علمی سعی در شناخت انسان و کمک به او دارد. روانشناسی علمی گسترده با حیطه های بسیار متنوعی است که شامل رویکرد ها و نظریه های مختلفی است. یک روانشناس در حیطه های مختلفی می تواند به مردم کمک کند. روانشناسی به مطالعه رفتار و فرایند های ذهنی که در مغز انسان وجود دارد می پردازد. روانشناسی شامل رویکرد های مختلفی می باشد.

رویکرد های روانشناسی

روانکاوی:

روانکاوان در ابتدا از طریق فرایند های خاصی به گذشته افراد می پردازند و اعتقاد دارند با بررسی عمیق گذشته و بررسی بخش ناهشیار افراد می توانند مشکلات فرد را حل کنند. این رویکرد در طول زمان دچار تحولات زیادی شده و رویکرد های نوینی از آن ایجاد شده.

رفتار گرایی:

یکی از اولین رویکرد های شناخته شده رفتار گرایی است که تمرکز بر رفتار دارد. برای یک درمانگر رفتارگرا مهم نیست که چه در ذهن فرد می گذرد، تنها آن چیزی که دیده می شود اندازه گیری و بررسی می شود و برای تغییر آن از روش های خاصی استفاده می شود.

رویکرد شناختی:

در رویکرد های شناختی رفتاری، مسائل روانی از طریق نحوه شناخت افراد بررسی می شود. تمرکز درمان شناختی رفتاری روی جریان فکر افراد بوده و نحوه تفکر ناسازگار آن ها بررسی و در درمان تغییر داده می شود.

رویکرد زیست شناختی:

بررسی مغز در این رویکرد در اولویت است. رویکرد زیست شناختی همان طور که از نام آن نیز پیدا است، به بررسی فرایند های زیستی که منجر به تغییرات رفتاری و روانی می شود، می پردازد.

حال که درباره علم روانشناسی اطلاعاتی به دست آوردیم می توانیم درباره ویژگی های یک روانشناس خوب آگاهی های مناسبی به دست آوریم.

متاسفانه امروزه افراد زیادی خدمات روانشناسی و مشاوره را ارائه می‌ دهند بدون اینکه از صلاحیت و مهارت کافی در این رشته برخوردار باشند. در بسیاری از موارد افراد از مراجعه به روانشناسان احساس رضایت نمی‌ کنند و نتیجه دمانی دلخواه را به دست نمی‌ آورند.

این مسئله بیش از اینکه به علم روانشناسی مربوط باشد تا حد زیادی به روانشناسی که شما انتخاب می ‌کنید بستگی دارد. بنابراین لازم است قبل از مراجعه به یک درمانگر ابتدا با ویژگی ‌های یک روانشناس خوب آشنا باشید و بر اساس آگاهی به افراد متخصصی مراجعه کنید تا احتمال بهبودی و گرفتن نتایج درمانی نیز برایتان افزایش یابد.

ویژگی روانشناس خوب چیست؟

برخورداری از تخصص روانشناسی

بسیاری از افرادی که اقدام به ارائه خدمات روانشناسی می کنند، افرادی هستند که تخصص و مدارک روانشناسی لازم را ندارند. افراد برای اینکه بتوانند خدمات روانشناسی ارائه کنند لازم است که در یکی از رشته ‌های روانشناسی بالینی، روانشناسی کودکان استثنایی، روانشناسی بالینی کودک یا روانشناسی شخصیت از حداقل مدرک کارشناسی ارشد برخوردار باشند.

کسانی که دارای مدرک مشاوره هستند در زمینه مشاوره تحصیلی، شغلی، خانوادگی و… می توانند فعالیت کنند. افرادی که دارای مدرک مشاوره هستند درمانگر مشکلاتی نظیر افسردگی، اضطراب، اعتیاد و اختلالات رشدی نیستند. همچنین در صورت بروز یک مشکل بالینی لازم است که حتماً به یک متخصص روانشناس مراجعه کنید.

آموزش دیدن به صورت حرفه ای

بیشتر روانشناسان برای آن که در رشته خود بتوانند به صورت حرفه ای تر عمل کنند، پس از گذراندن دوران تحصیل خود به طور آکادمیک، به طور جداگانه کارگاه‌ ها و دوره‌ های آموزشی تخصصی مختلفی را پشت سر می‌گذارند. در این دوره ‌ها روانشناسان به طور جدی‌ تر و حرفه‌ای‌ تر درمان ‌های روز دنیا نظیر درمان شناختی-رفتاری، درمان روان پویشی و طرحواره درمانی را می‌ آموزند. دوره‌ های تخصصی تا حد زیادی می‌تواند سطح علمی درمانگران را ارتقا ببخشد و به مهارت‌ های عملی آن‌ ها کمک زیادی کند.

رعایت چهارچوب ها و اخلاق مداری

 از جمله مهم ‌ترین اصول اخلاقی که روانشناسان باید به آن پایبند باشند این است که نباید رابطه عاطفی و خارج از چارچوب درمانی با مراجعان خود برقرار کنند. علاوه بر این روانشناسان باید بتوانند امانت ‌دار مراجعین خود باشند و حق ندارند بدون موافقت مراجع اطلاعات جلسات خود را با شخص دیگری در میان بگذارند. متاسفانه بسیاری از افراد سودجو در قالب رابطه درمانی اخلاقیات را زیر پا می‌گذارند و روابط غیر حرفه ‌ای با مراجعان خود برقرار می‌ کنند.

در این بین استثنا نیز وجود دارد، تنها زمانی درمانگر می‌تواند از این قانون تخطی کند که احتمال آسیب به خود یا شخص دیگری در میان باشد. برای مثال در مواردی نظیر مواجه شدن با افکار خودکشی یا دیگرکشی درمانگر از افراد دیگری در این زمینه کمک می‌گیرد و اطلاعات لازم را در اختیار آن‌ ها قرار می ‌دهد.

تصمیم نگرفتن به جای مراجع

بسیاری از کسانی که به درمانگر مراجعه می کنند کسانی هستند که خود توانایی تصمیم گیری نداشته و می خواهند تا روانشناس به جای آنها تصمیم بگیرد. یک روانشناس حرفه‌ ای می ‌داند که هرگز نباید چنین کاری انجام دهد او نقش آینه ‌ای را دارد که به بازنمایی زندگی شما و صفات درونی‌ تان کمک می ‌کند.

شما با بازخورد هایی که از درمانگر خود دریافت می ‌کنید در نهایت خودتان به این نتیجه می‌ رسید که می‌ خواهید با زندگی‌ تان چه کار کنید. در واقع مسئولیت نهایی تمامی تصمیم‌ های زندگی به عهده خود شماست و درمانگر تنها مسیر پیش روی شما را روشن می کند.

پرهیز از قضاوت

روانشناس نقش پدر، مادر، خواهر یا برادر شما ندارد و تنها بدون قضاوت به صحبت های شما گوش می کند تا بتواند با راهنمایی مناسب، به شما کمک کند. منظور از عدم قضاوت این است که درمانگر از پذیرش کافی برای شنیدن تمامی حرف‌ های مراجع برخوردار باشد و از انجام رفتار هایی نظیر سرزنش، تمسخر، تحقیر یا طرد به خاطر رخ دادن چیزی که مورد پسند او نیست بپرهیزد.

توجه به بافت فرهنگی مراجع

روانشناسان متخصصانی با یک دانش علمی بدون انعطاف نیستند. در واقع آن ‌ها باید از انعطاف‌ پذیری ذهنی کافی برخوردار باشند تا بتوانند بافت فرهنگی و مذهبی مؤثر در بروز مشکلات را در نظر بگیرند. روانشناسی که برای همه افراد با زمینه‌ های فرهنگی، قومی و مذهبی متفاوت یک نسخه یکسان را تجویز می ‌کند و نمی‌ تواند شخصیت منحصر به فرد هر کس را در فرایند درمان خود لحاظ کند نمی‌ تواند گزینه مناسبی برای شما باشد.