تاثیرات طلاق بر فرزندان

نمی‌توانیم تاثیر طلاق بر فرزندان را انکار کنیم. گاهی اوقات این مسئله به شیوه‌هایی بر بچه‌ها تأثیر می‌گذارد که اصلا انتظارش را نداریم. طلاق تاثیر بسزایی بر روی فرزندان خانواده می گذارد. شاید در نگاه اول زندگی مشترک زن و شوهر نقطه کانونی این تاثیرات منفی تلقی شوند. اما با نگاه عمیق تر می فهمیم که فرزندان نیز به شدت تحت تاثیر قرار خواهند گرفت. تاثیرات طلاق بر فرزندان پسر و دختر مسلما متفاوت است. دختران و پسران با توجه به خصوصیات رفتاری و جنسیتی خود تحت تاثیر اثرات منفی طلاق قرار می گیرند.

در حالت معمولی، پسری که با والدین خود زندگی می کند، احساس تعلق و اهمیت را تجربه می کند. او می آموزد که چگونه توانا و شایسته باشد. فرزند پسر از پدر و مادر خود احساس مسئولیت پذیری را یاد می گیرد. وقتی والدین با هم زندگی نکنند، زندگی برای کودک یا نوجوان پسر پیچیده تر می شود. اما این بدان معنا نیست که او نمی تواند خوشحال باشد و زندگی سالمی داشته باشد.

تاثیرات مخرب طلاق بر کودکان

 احساس ناامنی و هراس از آینده

طلاق غالباً احساس امنیت کودکان را کاهش داده و آن ها را نسبت به آینده نگران می‌کند. به عنوان مثال: «آیا ما فقیر می‌شویم؟»، «آیا به حد کافی غذا خواهیم داشت؟» «آیا باید به یک مدرسه جدید برویم؟»، «آیا می‌توانم دوستانم را ببینم؟»

 ترس از ترک شدن

پس از طلاق کودک متوجه می‌شود که یکی از والدین دیگر در خانه نیست و از این می‌ترسد که دیگری نیز «ناپدید» شود و او را تنها بگذارد.

احساس گناه

کودکان ممکن است به این نتیجه برسند که در طلاق والدین مقصر هستند و به خاطر حرفی که زده اند یا کاری که انجام داده اند این اتفاق روی داده است و بنابراین احساس گناه و شرمندگی می‌کنند. حتی نوجوانان پرخاشگر نیز ممکن است به این باور برسند که رفتار آنها در طلاق والدین نقش داشته است.

ناتوانی و نا امیدی

کودکانی که خود را در اختلاف میان والدین مسئول می‌دانند فکر می‌کنند می‌توانند به اوضاع سروسامان بدهند و سعی می‌کنند «بچه بهتری» باشند. آنها تصور می‌کنند می‌توانند کاری انجام دهند که والدین مجدداً در کنار یکدیگر زندگی کنند. وقتی این اتفاق نمی‌افتد و نقشه‌های کودکان با شکست مواجه می‌شود آن ها احساس ناتوانی و نا امیدی می‌کنند.

بلاتکلیفی

مخرب‌ترین تأثیر طلاق بر روی کودکان زمانی روی می‌دهد که والدین در حضور آن ها به تحقیر یکدیگر می‌پردازند. در این مواقع کودکان احساس می‌کنند که باید جانب یکی از والدین را بگیرند و این کار برای آنها بسیار دشوار است. از سوی دیگر کودکان تصور می‌کنند اگر از هیچ کدام از والدین پشتیبانی نکنند از سوی هر دو رانده می‌شوند. کودکان در واقع در شرایط بغرنجی قرار می‌گیرند که در آن دوست داشتن پدر و مادر «کار اشتباهی» است.

اندوه 

کودکان طلاق به شدت احساس اندوه و استیصال می‌کنند و اعتقاد دارند که دیگر عضوی از یک خانواده نیستند. در واقع احساس کودکان طلاق مشابه احساس کودکانی است که والدین خود را بر اثر بیماری یا تصادف از دست داده‌اند ولی به اندازه آنها مورد حمایت قرار نمی‌گیرند و ممکن است به شدت دچار افسردگی شوند.

اضطراب

 کودکان طلاق ممکن است احساس اضطراب کنند و خود را تحت فشار ببینند. به عنوان مثال احتمال دارد آن ها وظایف بیشتری را در خانه برعهده بگیرند. در ضمن ممکن است یکی از والدین یا هر دو آنها از کودکان به عنوان مشاور استفاده کنند. در این مواقع کودکان که احساس می‌کنند بزرگ شده‌اند و دوست دارند کمک کنند اضطراب خود را پنهان می‌نمایند.

خشم

خشم احساسی متداول در میان کودکان طلاق است که در اثر عدم درک یا پذیرش این مسئله روی می‌دهد. کودکان گاهی خشم خود را نشان نمی‌دهند. خشم کودکان زمانی رواج پیدا می‌کند که دلایل طلاق روشن نباشد. در این مواقع کودکان به خاطر آنچه از نظر آن ها «غیرضروری» است از والدین خود می‌رنجند.

افسردگی

از تاثیرات مستقیم طلاق افسردگی می‌شود و در واقع یک تأثیر ثانوی است که به دنبال اندوه، احساس تنهایی و طردشدگی به وجود می‌آید. افسردگی نشانه آن است که کودکان حمایت کافی برای رویارویی با مسئله طلاق دریافت نکرده‌اند.

چطور کودکان را از تصمیم طلاق با خبر کنیم؟

هرچند کودکان از اختلافات والدین با خبر هستند اما اعلام صریح این موضوع که والدین قصد دارند از یکدیگر جدا شوند یکی از سخت‌ترین کارهایی است که قرار است انجام دهند، ممکن است کودکان از شنیدن این موضوع شوکه شوند. والدین باید دقت زیادی در این مرحله از کار داشته باشند و توجه کنند که کودکان در شرایط دشواری مثل: (زمان تغییر مدرسه یا مهد کودک، بیماری، عید نوروز، امتحانات مدرسه و یا زمان‌هایی از این قبیل) نباشند.زمانی را انتخاب کنند که هر دو نفر آنها حضور داشته باشید و کودکان هم فرصت کافی برای رو به رو شدن با این خبر را داشته باشند.

یک روز تعطیل که والدین و باقی خانواده در خانه باشند زمان مناسبی برای چنین کاری است. اگر والدین چند فرزند در خانه دارند بهتر است این یک جلسه دسته جمعی باشد و همه فرزندان حضور داشته باشند، احتمالاً کودکان پس از شنیدن این خبر مدتی سکوت خواهند کرد و پس از آن سوالات زیادی از پدر و مادر خواهند داشت، باید والدین سعی کنند با آرامش به سوالات آنها پاسخ دهند. کودکان در هر سنی که باشند حق دارند بدانند والدینشان به چه دلیل نمی‌خواهند با هم زندگی کنند.

البته با کودکان با زبان خودشان صحبت کنید، ممکن است که فرزندان یکباره و ناگهانی در جریان حرف‌های والدین قرار نگیرند.به کودکان اطمینان دهید که هر وقت بخواهند می‌توانند با هر نفر آن ها صحبت کرده و سوالاتشان را مطرح کنند، مهم‌ترین کاری که والدین می‌توانند در این لحظات برای آنها بکنند، این است که بدانند هر دو نفر آن ها را فرزندشان را دوست دارند و برای برنامه‌ های مربوط به آن ها با هم همکاری خواهند کرد و هر وقت که بخواهند می‌توانند هر کدام از شما را ببینند.

طلاق چه تاثیری بر رشد عاطفی کودک دارد؟

فرزندان طلاق بیشتر در معرض فقر، شکست تحصیلی، فعالیت جنسی زودهنگام و پرخطر، زایمان غیر زناشویی، ازدواج زودهنگام، اختلافات زناشویی و طلاق هستند. در واقع، مشکلات عاطفی مرتبط با طلاق در دوران بزرگ‌سالی افزایش می‌یابد. بنابراین، درک اهمیت این مشکلات و مکانیسم‌هایی که طلاق از طریق آن‌ها بر این رفتارها تأثیر می‌گذارد، پیامدهای اجتماعی مهمی دارد.