برخلاف آنچه تصور می‌شود ترس از تصمیم گیری صرفاً به تصمیمات بزرگ زندگی محدود نشده و گاهی می‌تواند تصمیمات کوچکی مانند انتخاب بین خوردن یک سیب یا یک دونات، انتخاب بین فیلم دیدن یا کتاب خواندن و بسیاری از موارد دیگر را نیز تحت تأثیر قرار دهد.
تصمیم‌گیری مهارتی است که ما هر لحظه در حال استفاده از آن هستیم. برخلاف بسیاری از افراد، روند تصمیم‌گیری برای برخی سخت و حتی وحشتناک است. این افراد معمولاً می‌ترسند که با یک تصمیم اشتباه زندگی‌شان به خطر بی‌افتد، مشکلی برایشان پیش آید و یا مسیر زندگی‌شان منحرف شود.
منظور از ترس از تصمیم‌گیری یا فوبیای تصمیم‌گیری چیست؟
مفهوم ترس از تصمیم‌گیری (Decidophobia) اولین بار توسط والتر کافمن (Walter Kauffman) فیلسوف و مدرس دانشگاه‌های پرینستون و هاروارد و در کتابی به نام “بدون گناه و عدالت” مطرح شد. تردید در تصمیم‌گیری که می‌توان آن را زیرمجموعه اختلالات اضطرابی به حساب آورد، در برگیرنده حس ترس شدید و تردید غیرمنطقی، اضطراب و استرس افراد از گرفتن تصمیمات کوچک و بزرگ است. گاهی این ترس به اندازه‌ای است که می‌تواند حمله پانیک را برای برخی از افراد به همراه داشته باشد.
علل ترس از تصمیم‌گیری
عدم اطمینان
افراد ممکن است به علت عدم اطمینان به قدرت‌ها و توانایی‌های خود نتوانند تصمیم بگیرند.
ترس از عواقب نادرست
ترس از اینکه یک تصمیم نادرست می‌تواند به عواقب منفی و ناراحت‌کننده منجر شود، افراد را از تصمیم‌گیری باز می‌دارد.
فشار اجتماعی
انتظارات اجتماعی و فشار‌های اجتماعی می‌توانند باعث ترس از تصمیم‌گیری شوند. فرد ممکن است از اینکه تصمیم‌گیری‌اش توسط دیگران مورد انتقاد قرار گیرد یا منجر به نارضایتی دیگران شود، ترس داشته باشد.
علائم ترس از تصمیم‌گیری
استرس و اضطراب
افرادی که ترس از تصمیم‌گیری دارند هنگامی که می‌خواهند تصمیم بگیرند استرس و اضطراب شدیدی را تجربه می‌کنند و بسته به میزان فوریت تصمیم یا میزان اهمیت آن حتی ممکن است دچار حمله پانیک نیز شوند. برخی دیگر از افراد علائم فیزیکی دیگری مانند درد در قفسه سینه، تپش قلب، لرزش دست و پا، تعریق زیاد، خشکی دهان، حالت تهوع، تنگی نفس و سبکی سر و سرگیجه را نیز تجربه می‌کنند.
اهمال کاری
افرادی که در اثر ناتوانی در تصمیم‌گیری استرس و فشار روانی زیادی را تحمل می‌کنند، سعی دارند به نحوی این فشار را از دوش خود بردارند. به همین دلیل اولین کاری که انجام می‌دهند اجتناب از شرایطی است که در آن مجبور به گرفتن تصمیم می‌شوند. به همین دلیل به طور مداوم مرتکب اهمال کاری و به تعویق انداختن کار‌ها شده و فرصت‌های زیادی را در زندگی از دست می‌دهند.
اغراق کردن در عواقب تصمیم‌گیری
فردی که ترس از تصمیم‌گیری دارد به هر بهانه‌ای می‌خواهد از مسئولیت انتخاب فرار کند. بنابراین ممکن است در مورد عواقب تصمیم‌گیری‌های اشتباه خود، حتی برای موارد کم اهمیت‌تر، اغراق‌آمیز صحبت کند. با این روش می‌خواهد دیگران را متقاعد کند که در تصمیم‌گیری به او کمک کرده یا مسئولیت اینکار را به‌طور کامل به عهده بگیرند.
ارتباطات ناموفق
ترس از تصمیم‌گیری باعث می‌شود فرد مسئولیت انتخاب را به گردن اطرافیان بیندازد و آن‌ها را در گرفتن تصمیم تنها بگذارد. در این شرایط اطرافیان فرد سعی می‌کنند بدون اینکه از نیاز‌ها، علائق و خواسته‌های فرد باخبر باشند، بهترین تصمیم را برای او بگیرند؛ چراکه فردی که فوبیای تصمیم‌گیری دارد حتی نمی‌خواهد از خواسته‌های واقعی خود صحبت کند. در این شرایط نتایج تصمیمات بر خلاف آنچه او می‌خواهد بوده و فرد احساس ناامیدی عمیقی می‌کند. اطرافیان او نیز به دلیل خستگی تصمیم‌گیری از واکنش‌های فرد ناراضی هستند.
وابستگی زیاد به دیگران
افراد مبتلا به ترس از تصمیم‌گیری به جای اینکه خودشان تصمیم بگیرند، اینکار را به دیگران واگذار می‌کنند. با ادامه دار شدن این روند دیگر برای آن‌ها فرقی نمی‌کند که آن فرد تصمیم گیرنده چقدر دلسوز و به چه میزان درستکار است؛ به همین دلیل به احتمال زیاد افرادی سمی، خطرناک، خودخواه و مستبد پا به زندگی آن‌ها می‌گذارند. علاوه بر این نیاز به دیگران باعث می‌شود فرد هر روز به دیگران، نظر و حضور آن‌ها وابسته‌تر شود.
کاهش عزت نفس
وابستگی بیش از حد به دیگران یکی از عوامل آسیب زننده به عزت نفس است. به همین دلیل کسانی که ترس از تصمیم‌گیری دارند عزت نفس پایین داشته و در نتیجه کم کم نیاز‌های مهم خود را فراموش می‌کنند، به خود شک کرده و اعتماد به نفس خود را از دست می‌دهند و راه را برای ظهور دیگر اختلالات روانی نیز باز می‌کنند.
راهکار‌های مقابله با ترس از تصمیم‌گیری
افزایش اعتماد به نفس
تقویت اعتماد به نفس و توانایی‌های شخصی می‌تواند به فرد کمک کند تا ترس از تصمیم‌گیری را کاهش دهد.
آموزش مهارت‌های تصمیم‌گیری
آموزش مهارت‌های تصمیم‌گیری می‌تواند به فرد در انجام تصمیمات موثر تر کمک کند.
مشاوره روان‌شناختی
مراجعه به یک مشاور روان‌شناختی می‌تواند به فرد در مدیریت ترس از تصمیم‌گیری کمک کند.
تمرین تصمیم‌گیری
تمرین در تصمیم‌گیری در موقعیت‌های کوچک می‌تواند به تدریج ترس را کاهش دهد.
چگونه بر ترس از تصمیم‌گیری غلبه کنیم؟
زنجیر‌هایی که دست شما را بسته‌اند را پاره کنید
اولین قدم برای مقابله با ترس از تصمیم‌گیری این است که با ترس که یک نیروی بسیار قدرتمند و فلج کننده است مقابله کنید. بهتر است به جای اینکه عقب نشینی کنید پیش بروید و زنجیر‌هایی که با ترس بر دست و پای خود بسته‌اید را پاره کنید.
وقتی تصمیم می‌گیرید با ترس‌های خود روبرو شوید، با ترشح هورمون آدرنالین، انگیزه، هدف و معنای جدیدی در زندگی پیدا می‌کنید. تحریک این انگیزه‌ها، باعث بیدار شدن توانایی‌های درونی برای رسیدن به اهداف‌تان می‌شود.
تعداد تصمیمات روزانه خود را کاهش دهید
اگر ترس از تصمیم‌گیری دارید و در اینکار ضعیف هستید بهتر است ابتدا آن را بپذیرید. سپس سعی کنید تعداد تصمیماتی که قرار است در طول روز بگیرید را کاهش دهید. پس از آن برای تصمیمات باقی مانده در طول روز با افراد موفق مشورت کرده و نحوه عملکرد آن‌ها را زیر نظر بگیرید.
به جای تعلل در تصمیم‌گیری به خودتان اعتماد داشته باشید
برای مقابله با ترس از تصمیم‌گیری سعی کنید به خودتان اعتماد پیدا کنید. با تصمیمات کوچک شروع کنید و هنگام پرداختن به آن‌ها با این جمله شروع به تصمیم‌گیری کنید: به خودم اعتماد دارم
تصمیم‌گیری را یک قدم تصور کنید
به جای اینکه از تصمیم‌گیری برای خود یک قول بسازید و استرس‌تان را بیشتر کنید، به آن به چشم یک اتفاق ساده و یک قدم کوتاه برای رسیدن به اهداف و موفقیت‌های پیش رو نگاه کنید. اگر به آن ساده نگاه کنید کم کم ترستان از آن کم می‌شود.
به ذهنتان استراحت بدهید
برخی از اوقات ترس از تصمیم‌گیری به علت فلج ذهنی است. در چنین مواقعی ذهن خسته است یا گره‌هایی در ذهن فرد ایجاد شده که جلوی تصمیم‌گیری در زمینه‌های مختلف را می‌گیرد. در چنین شرایطی پیشنهاد می‌شود که فرد کمی توقف کند و به ذهن خود استراحت بدهد. سپس تصمیماتی که به نظر مناسب است را در گوشه‌ای یادداشت کند.
از قدم‌های کوچک شروع کنید
کسانی که ترس از تصمیم‌گیری دارند باید آرام آرام مراحل تصمیم‌گیری را طی کنند. ابتدا باید همه جوانب و همه گزینه‌هایی که می‌توانند انتخاب کنند را یادداشت کنند، فکر کنند چه اطلاعاتی می‌تواند ذهن آن‌ها را شفاف‌تر کند، با افراد آگاه در این زمینه مشورت کنند و در نهایت بهترین گزینه را انتخاب کنند.
برای دسترسی سریع به مشاوره روانشناسی می توانید برای رزرو وقت مشاوره با شماره های مرکز مشاوره زرین فر تماس حاصل نمایید.
دیدگاه کاربران