طبیعت درمانی چیست؟

طبیعت درمانی که به آن اکوتراپی نیز می گویند، مبتنی بر مفهوم استفاده از طبیعت برای کمک به بهبودی به خصوص از نظر روانی است. این در حالی است که به جای صرف وقت برای لذت بردن و بهره مندی از محیط طبیعی، زمان بیشتری را در صفحه نمایش  آنلاین صرف می کنیم.

وقت آن است که طبیعت را وارد زندگی روزمره خود کنیم. به طور شهودی می دانیم که به نظر می رسد دیدن پرندگان و حیوانات در پارک محلی تأثیر آرام بخشی بر ما دارد و احساس خوبی در ما ایجاد می کند.

سرشت آدمی برخاسته از طبیعت است به همین دلیل نزدیکی با طبیعت برای انسان آرامش را به همراه دارد.

با توجه  به سبک زندگی ما انسانها در جهان کنونی و استفاده بی حد و حصر از فن آوری های نوین در زمینه های کاری و رفع نیازهای روزمره و حتی تفریحی و با در نظر گرفتن اینکه حتی اوقات فراغت خود را با پرسه زدن در فضای مجازی سپری می کنیم، گستره بیماری های روانی بین افراد جامعه بسیار به چشم می خورد. لذا به توصیه روانشناسان سبک درمانی طبیعت گرایی در راستای التیام بخشیدن به آزردگی های روحی بسیار موثر است زیرا معمولا بیماران دارای اختلال روانی و بیماری روانی از پذیرش روش های درمانی سر باز می زنند اما افراد به پیشنهاد طبیعت درمانی مقاومت کمتری نشان می دهند. در تحقیقات انجام شده بین سلامت روان افرادی که   در روستاها زندگی می کنند نسبت به شهرنشینان تفاوت معناداری وجود داشته که موید تاثیر طبیعت و گیاهان بر روی آرامش انسان ها است. شواهد نشان داده است که درصد بیماری روانی در روستائیان که تعامل بیشتری با طبیعت دارند نسبت به شهر نشینان کمتر است و تعداد بیشتری از شهر نشینان به اسکیزوفرنی مبتلا می شوند.

شواهد علمی در مورد مزایای طبیعت درمانی برای سلامت روان 

 کاهش اضطراب و استرس

بهبود خلق و خو

افزایش توجه و تمرکز

بهبود حافظه

کاهش خطر ابتلا به افسردگی

افزایش احساس تعلق و ارتباط

انواع روش‌های طبیعت درمانی

طبیعت‌گردی: 

کوهنوردی، پیاده روی در طبیعت، صخره نوردی،‌ شرکت در تورهای گردشگری و کمپینگ.

حیوان‌درمانی یا پت‌ تراپی: 

نگهداری حیوان خانگی یا حضور در مزارع نگهداری حیوانات و ارتباط با آنها.

انجام فعالیت‌های هنری در طبیعت: 

نقاشی در طبیعت، ساخت صنایع دستی با عناصر طبیعی مثل چوب یا سفال،‌ نواختن ساز در طبیعت.

مراقبت از طبیعت: 

شرکت در پویش‌های داوطلبانه‌ای که برای کمک به محیط‌زیست انجام می‌شوند.

درمان با طبیعت تاریک: 

شب‌نشینی در طبیعت و تماشای ستاره‌ها و گوش‌دادن به سکوت طبیعت در شب.

ورزش سبز: 

انجام تمرینات ورزشی مثل یوگا، دوچرخه‌سواری یا تمرینات هوازی در طبیعت.

درمان با کشاورزی و باغبانی: 

انجام کارهای ساده مزرعه مثل مراقبت از حیوانات مزرعه و غذا دادن به آنها،‌ کاشت گیاه و چیدن میوه‌ها.

کویرنوردی یا بیابان‌درمانی: گردش در کویر و ساخت پناهگاه در کویر.

سبز و آبی درمانی

 طبیعت درمانی به نام های «مراقبت سبز»، «ورزش سبز» یا «سبز درمانی» معروف است زیرا بخش عمده آن گذراندن زمان در فضاهای سبز است. 

اما طبیعت درمانی شامل زمان صرف شده در نزدیکی اقیانوس‌های آبی آرامش‌بخش، رودخانه‌ها و دریاچه‌ها نیز می‌شود. قرار گرفتن در نزدیکی محیط‌های آبی از نظر روانی اثر درمانی دارد و به ما روحیه خوبی می‌دهد. 

رنگ آبی همچنین نشان دهنده آرامش است. پروژه «سلامت آبی» برنامه‌ای است که مطالعاتی را در مورد رابطه‌ی بین فضاهای آبی و سلامت در 18 کشور در سراسر اروپا انجام داده است. پس از بررسی 18000 نفر، محققان دریافتند که مردم در نزدیکی آبراه‌ها احساس بهتری دارند. 

در واقع، شواهد نشان داد که ارتباط مثبتی بین قرار گرفتن بیش‌تر در معرض فضاهای آبی و سلامت، به ویژه سلامت روان وجود دارد. بنابراین، محققان مفهوم خود را از اکوتراپی گسترش داده‌اند تا فضاهای آبی را نیز در بر بگیرد.

فواید حضور در طبیعت چیست؟

افزایش شادی

کتاب ها و مقالات زیادی در مورد چگونگی افزایش شادی منتشر شده است. یکی از راه های اثبات شده گذراندن زمان بیش‌تر در طبیعت است. در بررسی تحقیقات گسترده، دکتر گرگوری براتمن، استادیار دانشگاه واشنگتن، به ترسیم مسیری برای سیاست‌گذاران کمک کرد. او و تیمش می‌خواستند چارچوبی برای اندازه‌گیری مزایای سلامت روان ایجاد کنند تا برنامه‌ریزان شهری بتوانند طبیعت‌درمانی را در برنامه‌های آینده خود بگنجانند.

برتمن و همکارانش در مطالعه خود که در Science Advances منتشر شد، شواهدی پیدا کردند که ارتباط با طبیعت با فواید بسیاری از جمله افزایش شادی، احساس خوب، تعاملات اجتماعی مثبت و احساس معنادار بودن زندگی مرتبط است.

افزایش در توانایی های شناختی

ذهن ما زمانی را که در طبیعت میگذرانیم دوست دارد. در این زمان ما تمرکز بهتر و شناخت دقیق‌تری داریم. مطالعه دیگری نشان داد که قرار گرفتن در معرض محیط‌های طبیعی برای مغز ما مفید است. این کار عملکرد حافظه کاری، انعطاف پذیری شناختی و وظایف کنترل توجه را بهبود می‌بخشد.

کاهش اضطراب، استرس و افسردگی

در یک تحقیق گسترده در حوزه اضطراب، استرس و افسردگی نشان داده شد که محیط‌های غنی از طبیعت بی‌تردید به کاهش پریشانی روانی کمک می‌کنند. این مطالعه محیط‌های شهری را با محیط‌های طبیعی مقایسه کرد. آنچه همچنین مشخص کرد این بود که زمان کمی برای تاثیر گذاری محیط طبیعی بر افراد لازم است. 

بطوریکه که حداقل 10 دقیقه نشستن یا راه رفتن، در محیط های طبیعی، تأثیر قابل توجه و مفیدی بر سلامت روان شرکت‌کنندگان داشت. دانشمندان از نشانگرهای روانشناختی و فیزیولوژیکی کلیدی برای اندازه‌گیری در این پژوهش استفاده کردند.

طبیعت درمانی در خانه

به دلایل اجتماعی و اقتصادی، هر قشری از مردم به راحتی به فضاهای سبز یا آبی دسترسی ندارند. علاوه بر این، در طول آب و هوای نامناسب و ماه های سرد زمستان، حتی آن هایی که امکانات لازم را دارند، ممکن است طبیعت را انتخاب نکنند.جذابیت قدم زدن در کنار رودخانه یا پیاده روی در یک حفاظتگاه طبیعی ممکن است همیشه و در تمام فصول سال وجود نداشته باشد. بنابراین آوردن طبیعت به خانه می تواند گزینه ی بسیار خوبی در چنین شرایطی باشد.

چگونه از طبیعت درمانی بهره مند شوید؟

اگر به دنبال بهره مندی از مزایای طبیعت درمانی هستید، می توانید کارهای زیر را انجام دهید:

هر روز زمان خود را در طبیعت بگذرانید. حتی اگر فقط بتوانید برای مدت کوتاهی از طبیعت لذت ببرید، این امر می تواند تأثیر مثبتی بر سلامت روان شما داشته باشد.

به دنبال فعالیت هایی باشید که از آنها لذت می برید. اگر از یک فعالیت خاص در طبیعت لذت می برید، احتمال بیشتری دارد که به طور منظم آن را انجام دهید.

با دیگران به طبیعت بروید. بودن در طبیعت با دیگران می تواند تجربه را لذت بخش تر کند.