موسیقی درمانی یکی از شاخه‌های هنر درمانیست. این شیوه درمان مدت زیادیست که در بهبود اختلالات روان‌شناختی و عاطفی، بهبود عملکرد ذهنی-جسمی و تسکین درد‌ها استفاده می‌شود. در این میان اصطلاحی به نام «طب موسیقی» نیز استفاده می‌شود که با موسیقی درمانی همپوشانی دارد اما در عمل متفاوت است.
انجمن موسیقی درمانی آمریکا (National Association) موسیقی درمانی را این گونه تعریف می‌کند: استفاده و کاربرد موسیقی در جهت برخی اهداف درمانی که می‌تواند مواردی از جمله ایجاد تقویت و ساماندهی سلامت روحی و جسمی افراد را به دنبال داشته باشد.
انجمن حرفه‌ای موسیقی درمانگران (Association of professional music) موسیقی درمانی را این گونه تعریف می‌کند: ابزار و شبکه‌های ارتباطی برای ایجاد رابطه متقابل بین بیمار و درمانگر که می‌تواند هم در وضعیت بیمار و هم در شیوه‌ی درمان تغییراتی ایجاد کند.
در موسیقی درمانی دو روش فعال و غیر فعال رواج فراوانی دارد. در روش غیر فعال، شنیدن موسیقی و در روش فعال نواختن، خواندن و حرکات موزون پیرامون موسیقی، مورد نظر است. روش موسیقی درمانی غیرفعال، بیشترین تأثیر و عملکرد در جهت برانگیختن و تأثیر بر واکنش‌های عاطفی و ذهنی است. در حالی که در روش موسیقی درمانی فعال، واکنش‌های مختلف عاطفی، ذهنی، حسی و حرکتی تحریک و برانگیخته می‌شوند.
انواع موسیقی درمانی
موسیقی‌درمانی تحلیلی
موسیقی‌درمانی تحلیلی شما را ترغیب می‌کند که با زبان موسیقی و از طریق بداهه خواندن یا بداهه‌نوازی افکار ناخودآگاه خود را بیان کنید. سپس می‌توانید درباره آن فکر کنید و آن را با درمانگر خود در میان بگذارید.
موسیقی‌درمانی شناختی‌رفتاری (CBMT)
این روش در واقع درمان شناختی رفتاری یا همان CBT را با موسیقی ترکیب می‌کند. در موسیقی‌درمانی شناختی‌رفتاری از موسیقی برای تقویت بعضی از رفتار‌ها و اصلاح‌کردن برخی دیگر از آن‌ها استفاده می‌شود. این روش هدفمند است نه بداهه و ممکن است گوش‌دادن به موسیقی، رقصیدن، آواز خواندن یا نواختن ساز را شامل شود.
موسیقی‌درمانی به‌سبک بنزون
در این روش برخی از مفاهیم روان‌کاوی با فرایند خلق موسیقی ترکیب می‌شوند. «رونالد بننزون» فردی مشهور در حوزه موسیقی‌درمانی است. روش این درمانگر آرژانتینی به دنبال یافتن «هویت موسیقایی» شما و آوا‌هایی بیرونی است که وضعیت روانی درون شما را توصیف می‌کنند.
موسیقی‌درمانی اجتماعی
در این سبک، از موسیقی برای ساده‌ترشدن تغییر در سطح جامعه استفاده می‌شود. این روش گروهی است و به مشارکت فعال تمام اعضای گروه نیاز دارد.
شبیه‌سازی و موسیقی هدایت‌شده (GIM) به‌روش بانی
این شکل از درمان از موسیقی کلاسیک برای تحریک قوه تخیل افراد بهره می‌برد. در این روش، احساسات و خاطرات و تصاویری را توضیح می‌دهید که هنگام گوش‌دادن به موسیقی به سراغتان می‌آیند.
درمان به‌روش نوردوف-رابینز
به این شکل از درمان «موسیقی درمانی خلاق» هم می‌گویند. در این روش بیمار‌سازی (اغلب سنج یا طبل) را مینوازد و درمانگر با‌سازی دیگر او را همراهی می‌کند. بداهه‌نوازی موسیقی را به راهی برای ابراز وجود و بیان احساسات فرد تبدیل می‌کند. بنیاد نور دوف-رابینز که در سال ۱۹۵۸ میلادی تأسیس شد، مبتکر این روش است. این نوع از موسیقی درمانی برای کودکان کاربرد بیشتری دارد و به آن‌هایی که ناتوانی جسمی یا روانی دارند، کمک می‌کند.
روان‌درمانی آوایی
در این روش از تمرین‌های آوایی مختلف، صدا‌های طبیعی و تکنیک‌های تنفسی استفاده می‌کنید تا با احساسات و هوس‌های ناگهانی خود ارتباط برقرار کنید. این تمرین‌ها برای برقراری پیوندی عمیق‌تر با خود به کار می‌روند.
جامعه هدف موسیقی درمانی چه کسانی هستند؟
سربازان و جانبازان:
موسیقی‌درمانی به شما کمک می‌کند تا با تروما کنار بیایید.
افراد مبتلا به اختلال طیف اوتیسم (ASD):
افراد در این طیف انس گرفتن، ساختار، قابلیت پیش‌بینی و سازگاری را یاد می‌گیرند.
افراد مبتلا به آلزایمر:
موسیقی درمانی ممکن است به خاطر پیش‌بینی‌پذیری، آشنایی و احساس امنیت به حافظه کمک کند و ذهن شما را تحریک کند.
افراد در کانون اصلاح و تربیت:
موسیقی درمانی به حل مسأله، مهارت‌های ارتباطی، آرامش و کاهش تکانشگری کمک می‌کند.
قربانیان تروما و بحران:
اگر تروما و بحران را تجربه کرده‌اید، ممکن است اضطراب، استرس و درد داشته باشید. موسیقی‌درمانی به شما در کاهش این سه تجربه، بهبود خلق و خو، احساس اعتماد به نفس و کنترل و ایجاد یک خروجی غیرکلامی برای احساسات کمک می‌کند.
کسانی که از نظر جسمی بیمار هستند:
این فهرست شامل افراد مبتلا به درد مزمن، دیابت، بیماری‌های قلبی، سرطان، سردرد، جراحی‌های اخیر و افرادی که در دوره توانبخشی هستند، بوده اما به آن‌ها محدود نمی‌شود.
افراد مبتلا به اختلالات سلامت روان:
اگر با یک اختلال سلامت روان سروکار دارید، موسیقی درمانی می‌تواند به شما در برقراری ارتباط و بیان کمک کند. از این طریق می‌توانید افکار و احساسات خود را کشف کنید، خلق و خو و تمرکز خود را بهبود بخشید و مهارت‌های مقابله‌ای را توسعه دهید.
مصرف‌کنندگان مواد:
در صورت ابتلا به اختلال سوء مصرف مواد، موسیقی درمانی ممکن است کمک‌کننده باشد. تحقیقات نشان داده است که می‌تواند انگیزه و عزت‌نفس را افزایش داده، تنش عضلانی و اضطراب را کاهش دهد. همچنین خودآگاهی را بهبود بخشیده و مهارت‌های مقابله‌ای را تقویت می‌کند.
فواید موسیقی‌درمانی
مناطقی از مغز را فعال می‌کند که بر چیز‌هایی مانند حافظه، احساسات، حرکت، حس‌ها، برخی عملکرد‌های غیرارادی، تصمیم‌گیری و پاداش تأثیر می‌گذارند،
برآوردن نیاز‌های اجتماعی برای سالمندان در محیط‌های گروهی،
کاهش ضربان قلب و فشار خون،
تنش عضلانی را آرام می‌کند،
ترشح اندورفین،
استرس را از بین می‌برد،
تقویت مهارت‌های حرکتی و بهبود ارتباطات برای کودکان و بزرگسالان جوانی که دارای ناتوانی‌های رشدی و یا یادگیری هستند،
موسیقی درمانی در روانشناسی
۱. موسیقی درمانی برای افسردگی
طبق تحقیقات، این روش کمک‌درمانی می‌تواند به بخشی مؤثر از درمان افسردگی تبدیل شود. با ترکیب این سبک کمک‌درمانی، دارو‌های ضد افسردگی و روان‌درمانی، افراد مبتلا به افسردگی به بهترین شکل بهبود می‌یابند.
۲. درمان اختلال وسواس فکری-عملی (OCD)
این روش کمک‌درمانی در کنار سایر اشکال درمان ممکن است به کاهش افکار وسواسی، افسردگی و اضطراب در افراد مبتلا به OCD کمک کند.
۳. کاهش بی‌خوابی
بسیاری از مردم می‌دانند که موسیقی یا حتی صدای نویز سفید به آن‌ها کمک می‌کند به خواب بروند. بر اساس تحقیقات، موسیقی‌درمانی می‌تواند به افرادی که درگیر اختلالات خواب یا بی‌خوابی به‌عنوان نشانه‌ای از افسردگی هستند، کمک کند. این روش در مقایسه با دارو‌ها و سایر درمان‌های معمول کمتر تهاجمی و مقرون‌به‌صرفه‌تر است. هر کسی هم می‌تواند به‌تنهایی برای کنترل اوضاع و احوال خود از آن کمک بگیرد.
برای دسترسی سریع به مشاوره روانشناسی می توانید برای رزرو وقت مشاوره با شماره های مرکز مشاوره زرین فر تماس حاصل نمایید.
دیدگاه کاربران