معنای زندگی چیست؟

معنای زندگی برای هر فردی در هر شرایطی می تواند متفاوت باشد. در واقع معنای زندگی واژه پیچیده ای است که می تواند تبدیل به بزرگترین سؤال هر کسی در زندگی اش شود. در بسیاری از موارد افراد نمی توانند معنای زندگی را درک کنند اما این مسئله باعث نمی شود تا فرد نتواند زندگی خود را تعریف کرده و برای آن اهدافی قرار دهد.

معنا

معنا یکی از مؤلفه های مهم خود شکوفایی است. نهاد های اجتماعی مختلفی وجود دارد که حس معنا را امکان پذیر می کند، از جمله، دین، خانواده، علم، سازمان های کاری، عدالت، جامعه و…. به گفته سلیگمن، ما وقتی از نقاط قوت خود استفاده می‌کنیم تا به چیزی که بزرگ‌تر از خودمان است خدمت کنیم. به عبارت دیگر، یک زندگی معنادار هدفی والاتر از هدف فرد است.

نوع نگرش و افکار هر فرد به شکل مستقیم با معنای زندگی وی ارتباط دارد. در واقع جهان‌بینی هر کسی همانگونه این که به آن فکر می کند. انسان ها به صورت ذاتی هدف جو هستند و به دنبال پایان راه، هر چند در طول زندگی به دلایل مختلف این حس ذاتی را فراموش می کنند.

ما معنای زندگی را زمانی پیدا می کنیم که به شکل کامل بیدار ‌شویم و زندگی و جهان را به طور کامل تجربه ‌کنیم. در این شرایط، حس این که زندگی بی ‌معنی است، یک دیدگاه تحریف ‌شده و محدود است که زمانی اتفاق می‌ افتد که ما در خواب و نا آگاهی یا تحت تاثیر اتفاقات به سر می ‌بریم.

در بالاترین و واضح ‌ترین حالات خود، معنایی را درک می‌کنیم که احساس می‌ کنیم همیشه وجود داشته و به نوعی قبلاً آن را از دست داده ‌ایم. وقتی آگاهی ما تشدید می‌ شود و حواس ما باز می ‌شود، حس بازگشت به معنا وجود دارد پس معنای زندگی به زبان ساده‌تر، خود زندگی است.

برای کشف معنا در زندگی چه می توان کرد؟

تمرینات ذهن آگاهی

یکی از تکنیک ها در روانشناسی تمرینات ذهن آگاهی است. در این تمرینات فرد آموزش می بیند تا حضور در لحظه را از دست ندهد و از کمترین و کوچکترین چیزهایی که در زمان حال می بیند و احساس می کند، بهره و الهام بگیرد. افراد معمولا در طول زور آن چنان درگیر افکار و مسائل مختلف هستند که بسیاری از چیز ها را نمی بینند یا از کنار آنها به راحی عبور می کنند و در حالی که این لحظات و این احساسات همگی الهام بخش بوده و به کشف معنای زندگی کمک می کند.

آفرینش هدف برای زندگی

مهمترین و نزدیک ترین مفهوم به کلمه معنا، هدفمندی است. آفرینش هدف در زندگی باعث می شود تا افراد مقصد نهایی را در زندگی خود پیدا کرده و برای رسیدن به آن هر سختی را تحمل کنند. این افراد با سختی‌ های مسیر کنار آمده و بارها و بارها زمین خوردن هرگز نمی ‌توانند آنها را از مسیر پیش رویشان باز دارد.

تقویت روحیه مسئولیت پذیری

یکی دیگر از راه های کشف معنا در زندگی تمرین تعهد و مسئولیت پذیری است. کسانی که معنای زندگی شان را پیدا می کنند، کسانی هستند که ارزش های خود را درک کرده و به آنها پایبند هستند و درباره آنها احساس مسئولیت می کنند. این افراد در زندگی تنزل کمتری احساس کرده و در مسیر خود ثابت قدم هستند.

بیدار نگه داشتن کنجکاوی

غرق شدن در سختی‌ ها و مشکلات زندگی ممکن است شما را در حالتی از بی تفاوتی و بی حسی قرار دهند و این احساس را ایجاد کنند که رنج‌ های بیهوده ‌ای را تحمل کرده‌ اید. در این شرایط باید کمی به کنجکاوی خود بال و پر دهید و سعی کنید به چیزی ورای آنچه اتفاق می ‌افتد دقت نمایید. بیدار نگه داشتن کنجکاوی یعنی سعی کنید نقاط عطف زندگی خود را به یکدیگر وصل کرده و برای آن ‌ها مفهوم و معنای خاصی بیابید. توجه داشته باشید هرگز حتی دو انسان با سرنوشت ‌های مشابه معانی یکسانی در پی زندگی خود نمی ‌بینند. این یک درک و سفر درونی است که تنها خودتان می‌توانید احساسش کنید و معنای زندگی خود را از درون آن کشف کنید.

توجه به نگاه اهل سخن درباره زندگی

از دیگر راه هایی که می تواند به افراد به کشف معنای زندگی کمک کند، درک نگاه افراد بزرگ به زندگی است. این درک به شما کمک می کند از سطح زندگی فاصله گرفته و در مورد خود عمیق تر فکر کنید.

رابطه معنای زندگی و شادکامی

شادکامی و معنا با یکدیگر همانند نیستند اما ارتباط تنگاتنگی دارند. زندگی پر معنا به طور کلی زندگی شادی است و شاد کامی به طور معمول محصول جانبی یک زندگی معنادار است. به عبارت دیگر، معنا عنصری از یک زندگی سعادتمندانه است و شاد کامی عنصری از یک زندگی معنا دار.

بنا بر تعریفی که عنوان کردیم، می توان گفت بین شادکامی و معنا رابطه متقابل وجود دارد. زندگی معنادار اساسی ‌تر از زندگی شاد است، یک زندگی معنا دار چیزی فراتر و بالا تر از یک زندگی شاد است. در مورد خوشبختی نیز، بسیاری از افراد به اشتباه فکر می‌کنند که خوشبختی احساسی زودگذر است، اما در عوض، اغلب محصول فرعی فعالیت ‌های معنی داری مانند کمک به دیگران، جستجوی دانش، ایجاد زیبایی، خردمند شدن یا عادلانه کار کردن است.

درمان های روانشناختی برای کمک به کشف معنای زندگی

لوگو تراپی

دکتر ویکتور فرانکل، روان پزشک اتریشی و مبدع این روش بوده زیرا یافتن معنا امروزه آن‌چنان اهمیت دارد که رویکردی به نام لوگو تراپی یا معنا درمانی برای آن ابداع شده. دکتر فرانکل معتقد بود که هیچ معنای واحدی برای همه انسان ‌ها برای کشف معنای زندگی وجود ندارد، بلکه به دست آوردن این گوهر نایاب نیازمند نوعی مکاشفه درونی و پی بردن به ارزش‌هایی است که در عمق وجود انسان نهادینه شده‌ اند. هیچ کس نمی ‌تواند معنای زندگی خود را به شما تحمیل کند و تنها خودتان هستید که در مسیر زندگی می‌ توانید از بزرگ‌ ترین رنج ‌ها معانی منحصر به فردی بیرون کشیده و به کمک آن‌ها حیات دوباره‌ای بیابید.

روان درمانی التقاطی

بسیاری از درمانگران تلاش می‌کنند لوگوتراپی یا همان معنا درمانی را در سایر تکنیک‌ های روان شناختی خود ادغام کنند. این درمانگران صرفاً معنا درمانگر نیستند. بلکه ممکن است از سایر رویکرد ها، نظیر روان کاوی، درمان شناختی و رویکرد هایی نظیر درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد نیز در کار خود استفاده کنند. تا بتوانند به مراجع خود در جهت یافتن معنای زندگی، کمک کنند.